© Marjan Ippel

We moeten hier weg XI: Blijvende imagoschade

Het is alweer maanden stil. Na de eerste en enige Zoom-sessie hebben we van de kant van de gemeente geen teken van leven meer vernomen.
In de lokale krant verschijnen intussen alarmerende berichten dat Amsterdam tot 2025 een half miljard euro tekort komt om de ruim 200 kilometer instortende kades en zo’n 830 brakke bruggen te repareren.
En voor de jaren daarna ziet het er niet beter uit.
De oplossing? Stalen wanden moeten de boel bij elkaar houden.
Je ziet die roestige puisten op steeds meer plekken in de stad. Recent zijn er nog eens 84 kades en 33 bruggen met een of andere vorm van ‘lastbeperking’ of ‘veiligheidsconstructie’ bijgekomen.
En dat is onze grootste angst.
Dat we hier tijdelijk weg moeten omdat de kade toekomstbestendig wordt gemaakt voor weer minstens honderd jaar: prima. Alles voor ons mooie Amsterdam dat ooit zal zijn gebouwd op betonnen palen.
Maar als we weg zouden moeten omdat onze kade vanwege een budgetkwestie na decennialange grove nalatigheid van het stadsbestuur voor onbepaalde tijd achter staal wordt weggemoffeld met weinig zicht op terugkeer voor onze woonboten, dat is onverteerbaar.
Gelukkig hebben we invoelende volksvertegenwoordigers. Zoals Egbert De Vries, verkeerswethouder, die empathisch spreekt van ‘desinvesteringen en blijvende imagoschade voor de stad en het met de markt zullen moeten afkopen van afgesloten contracten’* omdat de projecten bij geldgebrek moeten worden ‘afgeschaald’.
Stel je eens voor, schetst De Vries de grimmige toekomst voor Amsterdam en de Amsterdammers: taxi’s zullen dan niet meer bij de kadepanden kunnen voorrijden, boodschappen en pakjes zullen lastiger aan de kadedeur kunnen worden afgeleverd, toeristen zullen de stad en haar grachten minder aantrekkelijk vinden.
Ja, stel je toch eens voor.
*Het Parool, 8 juli 2021
Tekst & beeld: © Marjan Ippel, 2021

Dit is column 11 in de serie We moeten hier weg.

Niet alleen de Amsterdamse huizen, ook de ruim 600 kilometer aan kades die door de stad cirkelen en haar definiëren, is gebouwd op palen. Zo’n 200 kilometer daarvan staat op instorten en moet de komende zes jaar vanaf de waterkant volledig worden vernieuwd. Met als gevolg een ware volksverhuizing van de eraan aangemeerde waterwoningen.
Eén daarvan is mijn woonark waarop ik al twintig jaar woon met mijn gezin. De meeste van mijn drijvende buren liggen zelfs al ruim dertig jaar aan ‘onze’ kade. Waar we voor de duur van twee jaar heen gaan, hoe dat zal gaan, en wat er met mijn moesvlot gaat gebeuren waarop jaarlijks minimaal twee eendennesten huizen, weten we nog niet.
Een ingrijpende kadevernieuwing die geen Amsterdammer zal ontgaan. Al was het maar omdat er vanwege de werkzaamheden omgefietst zal moeten worden.

We moeten hier weg X: De Jacobsladder

We moeten hier weg X: De Jacobsladder

Eens in de pakweg twintig jaar moet ons stukje gracht worden uitgebaggerd. Al het jarenlang opgehoopte slib wordt dan verwijderd om de waterweg bevaarbaar te houden.
Omdat de blubber zich tegen de kades ophoopt, moeten de woonboten voor een dag of wat opzij om bij de randen te kunnen.
Ook de woonark van Eddy, musicus en mijn latere buurman.
Zomer 1989. Een paar jaar eerder heeft Eddy via een advertentie in De Telegraaf een oud arkje gekocht op voorspraak van zijn Canadese oom. Oom die timmerman is schatte het opknapwerk in als “plankje hier, plankje daar”. Maar toen oom alweer lang en breed terug op Canadese bodem was, bleek het toch wat meer dan wat plankjes hier en daar.
Maar als musicus die dagelijks uren repeteert is Eddy blij met zijn vrij liggende huis.
Het is een zonnige dag als Waternet de woonboten een voor een wegsleept voor een tijdelijk kampement aan een kade verderop.
Het wordt een hele uittocht.
Alsof je op vakantie gaat en je huis én straat meeneemt. Zelfs de plastic tuinstoelen en plantenpotten op het vlot van buurvrouw Judith blijven tijdens de verplaatsing gewoon staan. Zo zitten de bootburen eerste rang bij dit drijvende spektakel, camera in de hand.
Ook voor de mannen van Waternet is het een uitje. De sfeer is gemoedelijk en informeel. De koffie gaat rond.
Niks dichtgetimmerde contracten met calamiteitsclausules, niks verzekeringen, niks ambtelijke en juridische kretologie, niks verantwoordelijkheden doorschuiven van de ene instantie naar de andere.
En ook geen tijdelijke voorzieningen.
Het is letterlijk vrij kamperen zonder water, gas of verlichting. Eddy moet zelfs flink klauteren om überhaupt vanaf zijn tijdelijke ligplek aan de kant te komen, want ook in een impromptu steiger is niet voorzien.
Kortom: een groot avontuur.
Als de woonboten zijn verlegd, de gracht leeg is, kan het baggeren beginnen. Dat gebeurt met een Jacobsladder, een drijvende bak met daarop een diagonale lopende band waaraan vrij hangende emmers via een rondgaande beweging de modder uit de gracht oplepelen en in de bak gieten.
Na een kleine week worden de woonschepen teruggelegd en dartelen de toonladders als vanouds uit Eddy’s ark over het water.
Tekst: © Marjan Ippel, 2021 | Beeld: © Eddy Janning, 2021

Dit is column 10 in de serie We moeten hier weg.

Niet alleen de Amsterdamse huizen, ook de ruim 600 kilometer aan kades die door de stad cirkelen en haar definiëren, is gebouwd op palen. Zo’n 200 kilometer daarvan staat op instorten en moet de komende zes jaar vanaf de waterkant volledig worden vernieuwd. Met als gevolg een ware volksverhuizing van de eraan aangemeerde waterwoningen.
Eén daarvan is mijn woonark waarop ik al twintig jaar woon met mijn gezin. De meeste van mijn drijvende buren liggen zelfs al ruim dertig jaar aan ‘onze’ kade. Waar we voor de duur van twee jaar heen gaan, hoe dat zal gaan, en wat er met mijn moesvlot gaat gebeuren waarop jaarlijks minimaal twee eendennesten huizen, weten we nog niet.
Een ingrijpende kadevernieuwing die geen Amsterdammer zal ontgaan. Al was het maar omdat er vanwege de werkzaamheden omgefietst zal moeten worden.

© Natalie Hanssen

We moeten hier weg IX: Rattenvanger Ron

Op de wal in de elektriciteitskast van onze woonboot huist een rat. Dagelijks zien we hem doodgemoedereerd over onze loopplank naar zijn kade-optrekje slenteren.
Na wat telefonisch geheen-en-weer met de gemeente die oproept ratten te melden, maar er geen heil in ziet de waterdieren bij woonboten aan te pakken, staat rattenvanger Ron toch voor de deur. In zijn hand een cyaankleurige rattenval die met een sleuteltje opengaat als een geldkluisje.
Ratten zijn geen muizen, stelt Ron me onmiddellijk gerust. Als je er dáár een van hebt, zit je zo met een continent vol.
Met ratten blijft het meestal bij één. Een vrijgezel, bovendien. Als de moederrat een nest krijgt, jaagt ze alle mannetjes weg. Die gaan dan op zichzelf wonen.
Ron zegt overigens liefkozend “ratjes”.
Mooie beestjes.
‘Je woont hier al twintig jaar, zeg je? Dan heb je toch weleens eerder een ratje gezien?’ Maar Ron moet toegeven dat ze sinds Corona veel zichtbaarder zijn. Ze moeten harder werken voor hun eten, want minder toeristenafval.
‘En vooral jouw vlot is een vakantie-eiland voor ze, met al die planten op het water.’
Leven en laten leven. Maar toen ik rattenkeutels op m’n moesvlot vond en sporen van een rattenbacchanaal ten koste van mijn planten, had mijn Amsterdamse tolerantie d’r grens bereikt.
Ikzelf heb gelukkig niets van de vrijgezel te vrezen, aldus Ron: ‘Ratjes vallen je niet aan en komen niet in je huis. Ook niet via de wc-pot. Zij zijn juist bang voor jou. Die ophef tegenwoordig: allemaal overdreven.’
Ernstig gezicht: ‘Tenminste, zolang je ze niet knuffelt, hè?’
Ron laat zien hoe de rattenval werkt. Met het sleuteltje opent hij het moordtuig met daarin de klem en het lokaas. ‘Het ratje moet langs de klem om bij het aas te komen. Geen cyaankali, hoor.’
De val wordt strategisch onderaan de elektriciteitskast geplaatst; een paar rondslingerende bakstenen erop tegen het wegglijden. Met de belofte de komende weken regelmatig te komen checken, stapt Ron weer op zijn wit-rode GGD-bakfiets.
Lekker achter de ratjes aan. ‘Beter dan op kantoor zitten, toch?’
Tekst: © Marjan Ippel, 2021 | Beeld: © Natalie Hanssen, 2021

Dit is column 9 in de serie We moeten hier weg.

Niet alleen de Amsterdamse huizen, ook de ruim 600 kilometer aan kades die door de stad cirkelen en haar definiëren, is gebouwd op palen. Zo’n 200 kilometer daarvan staat op instorten en moet de komende zes jaar vanaf de waterkant volledig worden vernieuwd. Met als gevolg een ware volksverhuizing van de eraan aangemeerde waterwoningen.
Eén daarvan is mijn woonark waarop ik al twintig jaar woon met mijn gezin. De meeste van mijn drijvende buren liggen zelfs al ruim dertig jaar aan ‘onze’ kade. Waar we voor de duur van twee jaar heen gaan, hoe dat zal gaan, en wat er met mijn moesvlot gaat gebeuren waarop jaarlijks minimaal twee eendennesten huizen, weten we nog niet.
Een ingrijpende kadevernieuwing die geen Amsterdammer zal ontgaan. Al was het maar omdat er vanwege de werkzaamheden omgefietst zal moeten worden.

We moeten hier weg VIII: Mijn buurvrouw Judith

We moeten hier weg VIII: Mijn buurvrouw Judith

In 1973 gaat ze werken in Amsterdam, mijn buurvrouw Judith. En daarom zoekt ze woonruimte. Gewend aan de ouderlijke eengezinswoning schrikt de 21-jarige ervan hoe Amsterdammers wonen.
In gleuven boven, onder en naast elkaar!
Dat is geen leven.
Haar schoonzus woont op een boot bij Loosdrecht. Zodoende gaat Judith ook op het water zoeken. Dan nog een voordelige vorm van wonen, bovendien.
Ze betrekt een opgebouwd stalen “Westlandertje”, ooit gebruikt voor het vervoer van tuinbouwproducten. Maar de gemeente wil af van stalen woonschepen. Het regelmatig zandstralen en teren is slecht voor het milieu.
Nu wil het dorp Wassenaar toevallig juist haar woonarken lozen. En zo kan ze een Moree-ark uit 1951 overnemen.
De Moree, genoemd naar z’n Wassenaarse ontwerper, is groter dan het Westlandertje. Dus Judith op de fiets naar de Waterpolitie. Of ze van plek mag ruilen met de buren. Na wat stempels en briefjes en nog meer stempels en briefjes is het geregeld.
Samen met haar zusje en moeder vaart ze de ark met een sleper naar de stad. Tegen de avond bereiken ze het Nieuwe Meer, waar wordt overnacht. De volgende dag, 10 februari 1976, wordt de ark aangemeerd op de plek waar-ie nog altijd ligt.*
Judith ligt dan in een rijtje met alleen maar jonge vrouwen. Creatievelingen en studenten. Aan de wal ziet men woonbootbewoners weliswaar onverminderd als zwervers, de werkelijkheid is aan het kantelen.
Toch blijft de gemeente zelfs het kleinste detail van haar drijvende burgers bijhouden op een grote stadsplattegrond, zo wordt gezegd. Punaises in verschillende kleuren zouden daarbij staan voor het type boot én bewoner. Met dank aan de Sluis-, Brug- en Waterdienst die op de fiets het liggeld komt innen en zo alles van iedereen weet.
Is het behelpen omdat er nog geen riolering is en ze kookt op een gasfles? Welnee. Hooguit lastig als d’r haar net ingeshampood is en de gasfles leeg blijkt. Of als de waterleidingen bevriezen en er water bij de bakker over de brug moet worden gehaald.
Terug naar de wal is voor Judith geen optie. De vrijheid om middenin de nacht keihard te zingen zonder dat iemand er last van heeft, die geef je toch niet op?

*Op twee kleine tijdelijke verplaatsingen na; waarover later meer…
Tekst & beeld: © Marjan Ippel, 2021

Dit is column 8 in de serie We moeten hier weg.

Niet alleen de Amsterdamse huizen, ook de ruim 600 kilometer aan kades die door de stad cirkelen en haar definiëren, is gebouwd op palen. Zo’n 200 kilometer daarvan staat op instorten en moet de komende zes jaar vanaf de waterkant volledig worden vernieuwd. Met als gevolg een ware volksverhuizing van de eraan aangemeerde waterwoningen.
Eén daarvan is mijn woonark waarop ik al twintig jaar woon met mijn gezin. De meeste van mijn drijvende buren liggen zelfs al ruim dertig jaar aan ‘onze’ kade. Waar we voor de duur van twee jaar heen gaan, hoe dat zal gaan, en wat er met mijn moesvlot gaat gebeuren waarop jaarlijks minimaal twee eendennesten huizen, weten we nog niet.
Een ingrijpende kadevernieuwing die geen Amsterdammer zal ontgaan. Al was het maar omdat er vanwege de werkzaamheden omgefietst zal moeten worden.